ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE STUDENTÓW KOŃCZĄCYCH STUDIA W ROKU AKADEMICKIM 2022/2023
I. KIERUNEK: PEDAGOGIKA
STUDIA I STOPNIA
A. ZAGADNIENIA Z PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH
1. Przednaukowy rozwój pedagogiki
2. Pedagogika jako nauka
3. Subdyscypliny pedagogiki
4. Charakterystyka procesu badawczego
5. Aksjologiczne podstawy edukacji szkolnej
6. Wielostronność kształcenia we współczesnym systemie dydaktycznym
7. Kompetencje dydaktyczne współczesnego nauczyciela
8. Indywidualizacja pracy ucznia we współczesnym systemie dydaktycznym
9. Główni przedstawiciele myśli pedagogicznej
10. Główne idee kształcenia i wychowania w poszczególnych epokach
11. Obraz nauczyciela na przestrzeni wieków
12. Istota wychowania (pojęcie, cechy, cele)
13. Wychowanie w świetle koncepcji pedagogicznych i psychologicznych
14. Metody oddziaływań wychowawczych
15. Rodzina i szkoła jako środowisko wychowawcze
16. Współczesne teorie wyjaśniające genezę zachowań patologicznych
17. Zachowania patologiczne (pojęcie, klasyfikacje)
18. Rozwój zawodowy nauczyciela
19. Organizacja systemu oświatowo-wychowawczego w Polsce
20. Wychowawcze i edukacyjne implikacje zróżnicowania kulturowego społeczeństwa
B. ZAGADNIENIA Z METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH
1. Metody jakościowe w badaniach pedagogicznych
2. Metody badań ilościowych w pedagogice
3. Metoda, technika, narzędzie badawcze – relacje pomiędzy metodami, technikami i narzędziami badawczymi
4. Problem badawczy (pojęcie, klasyfikacja)
5. Hipoteza
6. Zmienne i wskaźniki – pojęcie i rodzaje
7. Zasady konstruowania narzędzi badawczych
8. Etapy badań pedagogicznych
9. Sondaż diagnostyczny jako metoda badań pedagogicznych
10. Eksperyment jako metoda badań pedagogicznych
11. Monografia pedagogiczna jako metoda badań pedagogicznych
12. Metoda indywidualnych przypadków jako metoda badań pedagogicznych
13. Wywiad – rodzaje wywiadów
14. Organizacja i przebieg badań
15. Sposoby doboru populacji do badań.
C. ZAGADNIENIA Z PRZEDMIOTÓW SPECJALNOŚCIOWYCH
1) SPECJALNOŚĆ: OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZA Z TERAPIĄ PEDAGOGICZNĄ
1. Typologia i kryteria podziału placówek opiekuńczo-wychowawczych
2. Podstawowe regulacje prawne określające tryb tworzenia i zasady organizacji placówek opiekuńczo-wychowawczych w polskim systemie pomocy społecznej
3. Charakterystyka placówek opiekuńczo-wychowawczych w kontekście celów, funkcji oraz zasad organizacyjnych
4. Organizowanie działalności opiekuńczo-wychowawczej – analiza wybranych koncepcji
5. Diagnoza potrzeb, poznanie podopiecznego jako warunek skutecznej pracy opiekuńczej
6. Metody pracy opiekuńczo-wychowawczej, ich klasyfikacja i charakterystyka
7. Problematyka form i metod organizowania rzeczywistości opiekuńczej w wybranych typach instytucji opieki częściowej
8. Problematyka form i metod organizowania rzeczywistości opiekuńczej w wybranych typach instytucji opieki całkowitej
9. Planowanie pracy opiekuńczej i zasady kierowania nią
10. Warunki skuteczności oddziaływań opiekuńczych
11. Współpraca placówek opiekuńczo-wychowawczych ze środowiskiem rodzinnym
12. i wzorce osobowe prekursorów i reprezentantów pedagogiki opiekuńczej w Polsce i na świecie
2) SPECJALNOŚĆ: OPIEKUN I WYCHOWAWCA DZIECKA
1. Prawa dziecka i podstawy prawne opieki i edukacji
2. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
STUDIA II STOPNIA
A. ZAGADNIENIA Z PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH
1. Pedagogika – jej miejsce w obszarze idei (ideały, normy, powinności) oraz praktyk społecznych
2. Znaczenie teorii pedagogicznej w działaniu, związki teorii i praktyki w organizowaniu warunków rozwoju człowieka i zmiany społecznej
3. Specyfika podmiotowa i metodologiczna pedagogiki (szkoły, orientacje badawcze, strategie i metody badań stosowanych w naukach społecznych i humanistycznych)
4. Pedagogika w perspektywie szeroko pojętej wiedzy (naukowej)
5. Specyfika myślenia i działania pedagogicznego
6. Rodzaje więzi społecznych i rządzące nimi prawidłowości istotne z punktu widzenia procesów edukacyjnych
7. Subdyscypliny i specjalizacje pedagogiki – terminologia, teoria i metodyka
8. Rodzaje struktur społecznych i instytucji życia społecznego w perspektywie procesów edukacyjnych
9. Kulturowe uwarunkowania procesów edukacyjnych
10. Biologiczne, psychologiczne, społeczne i filozoficzne podstawy kształcenia i wychowania – istota funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i patologii
11. Środowiska wychowawcze – specyfika i procesy w nich zachodzące
12. Zasady i normy etyczne, etyka zawodu pedagoga
13. Edukacja, jako narządzie pedagogiki
14. Wieloznaczna tożsamość współczesnej pedagogiki
B. ZAGADNIENIA Z METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH
1. Metody jakościowe w badaniach pedagogicznych
2. Metody badań ilościowych w pedagogice
3. Metoda, technika, narzędzie badawcze – relacje pomiędzy metodami, technikami i narzędziami badawczymi
4. Problem badawczy (pojęcie, klasyfikacja)
5. Hipoteza
6. Zmienne i wskaźniki – pojęcie i rodzaje
7. Zasady konstruowania narzędzi badawczych
8. Etapy badań pedagogicznych
9. Sondaż diagnostyczny jako metoda badań pedagogicznych
10. Eksperyment jako metoda badań pedagogicznych
11. Monografia pedagogiczna jako metoda badań pedagogicznych
12. Metoda indywidualnych przypadków jako metoda badań pedagogicznych
13. Wywiad – rodzaje wywiadów
14. Organizacja i przebieg badań
15. Sposoby doboru populacji do badań
C. ZAGADNIENIA Z PRZEDMIOTÓW SPECJALNOŚCIOWYCH
1) SPECJALNOŚĆ: PROFILAKTYKA SPOŁECZNA
1. Profilaktyka społeczna – istota, pojęcia, cele
2. Profilaktyka w szkole
3. Zastosowanie strategii profilaktycznych w podejmowanych działaniach profilaktycznych w ramach Szkolnego Programu Profilaktyki
4. Programy profilaktyczne i ich ewaluacja
5. Istota podejścia systemowego w profilaktyce szkolnej
6. Postawy wobec osób niepełnosprawnych oraz problemy rodziny z osobą niepełnosprawną
7. Wykluczenie społeczne (determinanty wykluczenia społecznego)
8. Profilaktyka w środowisku lokalnym – specyfika, formy i metody organizacji zajęć profilaktycznych w środowisku lokalnym
9. Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
10. Procedury postępowania interwencyjnego – interwencja kryzysowa
11. Uzależnienia – profilaktyka, terapia i resocjalizacja
12. Przemoc w rodzinie
13. Profilaktyka w działalności wybranych stowarzyszeń i fundacji w Polsce
14. Wyzwania współczesności w zakresie profilaktyki
15. Readaptacja społeczna i reorganizacja środowisk lokalnych jako warunek skuteczności oddziaływań resocjalizacyjnych i profilaktycznych
2) SPECJALNOŚĆ: EDUKACJA WIEKU DZIECIĘCEGO
1. Alternatywne koncepcje pedagogiczne w wychowaniu dziecka
2. Warunki i możliwości rozwijania aktywności twórczej dzieci
3. Podstawy pracy z dzieckiem na zajęciach indywidualnych
4. Sposoby realizacji zajęć z zakresu edukacji werbalnej i teatralnej
5. Stymulowanie rozwoju dziecka przez literaturę dziecięcą
6. Dziecko w świecie społeczno-przyrodniczym
7. Możliwości stosowania gier i sytuacji zadaniowych w edukacji dziecka
8. Zasady projektowania sytuacji edukacyjnych w pracy z dzieckiem
9. Istota i organizacja zajęć opiekuńczych i wychowawczych
10. Komunikacja społeczna i kultura języka w porozumiewaniu się z dzieckiem
11. Warsztat pracy nauczyciela wychowawcy
3) SPECJALNOŚĆ: DORADZTWO ZAWODOWE I COACHING KARIERY
1. Koncepcje rozwoju zawodowego i wyboru zawodu
2. Formy i metody poradnictwa zawodowego
3. Metody i narzędzia pracy doradcy zawodowego
4. Aspekty pośrednictwa pracy
5. Coaching jako metoda pracy
6. Klasyfikacja zawodów
7. Multikulturowość w doradztwie zawodowym
8. Informacja edukacyjna i zawodowa
9. Narzędzia coachingu
10. Etyka w pracy doradcy zawodowego
11. Pojęcie kariery
II. KIERUNEK: PEDAGOGIKA SPECJALNA
STUDIA II STOPNIA
A. ZAGADNIENIA Z PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH
1. Uczestnictwo osób z niepełnosprawnością/osób niedostosowanych społecznie w kulturze – możliwości i ograniczenia
2. Metody diagnozowania środowiska rodzinnego ucznia/wychowanka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
3. Metody diagnozowania środowiska szkolnego ucznia/ wychowanka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
4. Etyczne podstawy działalności nauczyciela/ wychowawcy/terapeuty
5. Globalizacja i jej konsekwencje dla edukacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych i niedostosowanych społecznie
6. Mechanizmy, skutki i uwarunkowania wykluczenia społecznego osób z niepełnosprawnych i niedostosowanych społecznych
7. Kompetencje nauczyciela/ wychowawcy/terapeuty
8. Pojęcie i zasady terapii pedagogicznej
9. Rodzaje oddziaływań terapeutycznych w procesie wychowania
10. Podmiot i przedmiot terapii pedagogicznej
11. Cel, zadania i nurty terapii pedagogicznej
12. Analiza krytyczna prawnych podstaw organizacji systemu kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami w Polsce
13. Mechanizmy powstawania i działania stereotypów społecznych dotyczących jednostek i grup społecznie wykluczonych
14. Czynniki zmiany społecznych postaw wobec jednostek i grup społecznie wykluczonych
15. Pojęcie, pomiar i znaczenie zmienności/rozproszenia wyników w badaniach pedagogicznych
16. Podstawowe formy pomocy psychologicznej wykorzystywane w pracy z pacjentami z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania
17. Zaburzenia zachowania w oparciu o klasyfikacje ICD-10
18. Rola metodologii w opisie i wyjaśnianiu zjawisk interesujących pedagoga specjalnego
19. Przejawy nieuczciwości w badaniach naukowych
20. Normy etyczne w organizacji i prowadzeniu badań społecznych oraz w opracowywaniu i wykorzystywaniu tekstów innych autorów
B. ZAGADNIENIA Z METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH
1. Istota obiektywistycznego i konstruktywistycznego podejścia do nauki
2. Zasady, cele i typy badania naukowego
3. Projektowanie badań pedagogicznych w strategii badań ilościowych i jakościowych (elementy procesu badawczego)
4. Komplementarność ilościowej i jakościowej strategii badawczej (triangulacja metodologiczna)
5. Metody badań empirycznych (metody badań, metody zbierania danych, metody doboru próby, metody analizy danych)
C. ZAGADNIENIA Z PRZEDMIOTÓW SPECJALNOŚCIOWYCH
1) SPECJALNOŚĆ: SOCJOTERAPIA
1. Istota socjoterapii
2. Kształtowanie umiejętności emocjonalno-społecznych dzieci
3. Metodyka zajęć socjoterapeutycznych
4. Pojęcie, rodzaje, przyczyny i skutki nieprzystosowania społecznego dzieci i młodzieży
5. Praca z grupą
6. Proces socjoterapeutyczny
7. Profilaktyka społeczna
8. Przedmiot, cele i zadania pedagogiki resocjalizacyjnej
9. Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej
10. System instytucjonalny resocjalizacji nieletnich w Polsce
11. Terapia pedagogiczna
12. Trudności wychowawcze – przyczyny, diagnoza oraz metody terapii
13. Zaburzenia zachowania
14. Zadania, metody i zasady pracy kuratora sądowego
15. Zjawiska patologii społecznej
2) SPECJALNOŚĆ: WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA
1. Diagnoza funkcjonalna dziecka o zaburzonym rozwoju psychoruchowym
2. Integracja Sensoryczna
3. Interdyscyplinarny charakter wspomagania rozwoju małego dziecka
4. Metody pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
5. Metody wspomagania rozwoju dziecka – charakterystyka
6. Pojęcie wczesnej diagnozy i wczesnej rewalidacji
7. Program Wspomagania Rozwoju Dziecka
8. Przykłady narzędzi diagnostycznych wykorzystywanych do oceny rozwoju małego dziecka
9. Rodzaje i przyczyny niepełnosprawności u dzieci
10. Warunki organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
11. Wczesna interwencja a wczesne wspomaganie rozwoju małego dziecka – analiza pojęć, charakterystyka programów
12. Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka – aspekty prawne i organizacyjne
13. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka – kompleksowe wsparcie terapeutyczne dziecka i rodziny
14. Współpraca szkoły i poradni psychologiczno-pedagogicznej z rodzicami – zakres, formy i metody
15. Zadania Zespołu Wczesnego Wspomagania Rozwoju